Dieta a zakażenie helicobacter pylori - co należy uwzględnić?
19 sierpnia, 2024
Orzechy na pamięć - jakie jeść?
19 listopada, 2024
Dieta cukrzycowa - jadłospis przy cukrzycy typu 2
Dietetycy przekonują, że zdrowy i właściwie zbilansowany jadłospis stanowi ważne narzędzie wspomagające leczenie cukrzycy. W przypadku osób chorujących na tę coraz powszechniejszą chorobę cywilizacyjną niezwykle istotne jest wprowadzenie długoterminowych zmian, które poprawią wrażliwość organizmu na działanie insuliny i przyczynią się do ustabilizowania stężenia glukozy we krwi. Jakie produkty powinny regularnie spożywać osoby z cukrzycą, by nie dopuścić do hiperglikemii? Jeśli chcesz poznać najważniejsze zasady diety cukrzycowej, zachęcamy do przeczytania poniższego tekstu.
Zobacz też: Dieta na nadciśnienie tętnicze: czego unikać i co jeść?
Definicja i rodzaje cukrzycy – cukrzyca typu 1 oraz 2. Jakie funkcje pełni insulina w organizmie?
Pod pojęciem cukrzycy kryje się wiele różnych schorzeń, których wspólną cechą jest podwyższony poziom glukozy we krwi spowodowany upośledzonym wydzielaniem insuliny przez trzustkę. Ich rezultatem mogą być rozmaite powikłania takie jak:
- pogorszenie widzenia,
- powolne gojenie się ran
- stopa cukrzycowa,
- nefropatia cukrzycowa,
- zmiany stawowe i kostne.
Ok. 10% wszystkich przypadków zaburzeń metabolicznych stanowi cukrzyca insulinozależna (typu I), która jest spowodowana niedoborem lub brakiem insuliny wynikającym z uszkodzenia komórek trzustkowych przez proces autoimmunologiczny. Najczęściej zapadają na nią dzieci oraz młodzież, jednak schorzenie może ujawnić się w każdym wieku.
Najpowszechniejszą postacią tego zaburzenia metabolicznego jest cukrzyca typu 2 (type 2 diabetes) związana ze zwiększoną opornością tkanek obwodowych na insulinę. Przed wystąpieniem stanu hiperglikemii u większości pacjentów pojawia się insulinooporność, która jest wynikiem nadwagi lub otyłości. Najczęstszą przyczyną cukrzycy typu 2 jest nieprawidłowy styl życia (zła dieta bogata w cukier i żywność przetworzoną, brak aktywności fizycznej). Przypadłość ta często współwystępuje też z innymi schorzeniami takimi jak:
- nadciśnienie tętnicze,
- zaburzenia lipidowe,
- podwyższone stężenie cholesterolu LDL.
Przewlekła hiperglikemia typu 2 występuje głównie u osób po czterdziestym roku życia. Ze względu na rozpowszechnienie nadwagi i otyłości schorzenie to coraz częściej jest rozpoznawane u osób poniżej trzydziestego roku życia, a niejednokrotnie także u dzieci.
Cukrzyca ciążowa – przyczyny i objawy zaburzeń wydzielania insuliny u kobiet w ciąży
Do innych typów cukrzycy zalicza się cukrzycę ciążową. Zaburzenia gospodarki węglowodanowej stosunkowo często są diagnozowane u kobiet spodziewających się dziecka. Są one związane w głównej mierze ze zmianami fizjologicznymi, do których dochodzi w organizmie na skutek wzrostu stężenia hormonów ciążowych. Co istotne, podwyższone stężenie glukozy we krwi u matki powoduje hiperglikemię u płodu. W większości przypadków przebieg cukrzycy u ciężarnych jest łagodny, a w jej leczeniu stosuje się zbilansowaną dietę cukrzycową. Dobrze skomponowana dieta cukrzycowa w ciąży powinna być dopasowana do wagi przyszłej mamy i poziomu aktywności fizycznej.
Leczenie cukrzycy dietą – jakie korzyści można osiągnąć dzięki przejściu na prawidłowo zbilansowaną dietę w cukrzycy?
Prawidłowe żywienie jest niezwykle istotne w przypadku osób chorych na cukrzycę. Dzięki zmianie nawyków żywieniowych i ograniczeniu spożycia cukrów prostych na rzecz węglowodanów złożonych można osiągnąć wiele korzyści. Racjonalne odżywianie nie jest w stanie wprawdzie zahamować rozwoju cukrzycy, ale przy jego pomocy można utrzymać glikemię w zakresie zalecanych wartości (na czczo do 100 mg.dl), poprawić parametry lipidowe krwi oraz zredukować masę ciała. Stosując się do zaleceń dietetycznych, można również skutecznie zapobiegać powikłaniom cukrzycy związanym z uszkodzeniami nerek, serca, naczyń krwionośnych oraz narządu wzroku.
Dieta cukrzycowa – najważniejsze zasady i zalecenia żywieniowe. Co może jeść cukrzyk i jakie produkty o niskim indeksie glikemicznym mogą pojawić się w diecie w przypadku cukrzycy?
Terapia żywieniowa przynosi dobre efekty zarówno u pacjentów chorujących na cukrzycę, jak i u osób z rozpoznanym stanem przedcukrzycowym. Podstawową zasadą diety cukrzycowej jest dostarczenie organizmowi najważniejszych składników odżywczych, a więc węglowodanów złożonych, dobrej jakości tłuszczów, błonnika pokarmowego, witamin i minerałów. Kolejną istotną kwestią jest skomponowanie swojego jadłospisu tak, by bazował na produktach o niskim indeksie glikemicznym. Taka żywność zapewnia dłuższe uczucie sytości po posiłku oraz pomaga w utrzymanie stabilnej glikemii. Przykładowe produkty z niskim IG:
- ryby i owoce morza,
- naturalne wędliny i mięso,
- pełnoziarniste produkty zbożowe (chleb z mąki z pełnego przemiału, kasza gryczana, otręby pszenne i owsiane, komosa ryżowa),
- warzywa (cebula, cykoria, kalafior, fasolka szparagowa, papryka, buraki, rzodkiew, groszek, ciecierzyca, soczewica, seler, czosnek, soja, szpinak),
- owoce (awokado, agrest, czarna porzeczka, jeżyny, maliny, wiśnie, pomelo, grejpfrut),
- oleje roślinne,
- orzechy.
Dobrze zaplanowany jadłospis obejmuje nie tylko wybór odpowiednich pokarmów, ale także spożywanie posiłków w ciągu dnia w regularnych odstępach czasu. Włączenie do diety żywności o niskim IG pozwala też obniżyć zły cholesterol, a co za tym idzie, zmniejszyć ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego.
Czego unikać w diecie dla cukrzyka? Jakich produktów nie wolno jeść przy zaburzeniach metabolicznych, aby zadbać o prawidłową glikemię?
Podstawą dobrych wyników glikemii jest trzymanie się jadłospisu i przepisów bazujących na nieprzetworzonych produktach zawierających węglowodany złożone, błonnik oraz zdrowe tłuszcze. Osoby z cukrzycą typu 1 i 2 nie powinny spożywać pokarmów zawierających duże ilości cukrów prostych, konserwantów oraz nasyconych kwasów tłuszczowych trans. Z diety należy wyeliminować słodkie i słone przekąski, żywność typu fast food, produkty o wysokiej zawartości cholesterolu oraz kolorowe napoje gazowane. Do minimum należy też ograniczyć spożycie czerwonego mięsa, zamieniając go na drób, ryby, jaja oraz nasiona strączkowe.
Dieta cukrzycowa – przykładowy jadłospis dla cukrzyka. Sprawdź propozycje posiłków, jakie można jeść przy cukrzycy
PONIEDZIAŁEK
Śniadanie owsianka z jogurtem, malinami i borówkami
II śniadanie sałatka z pomarańczy i orzechów włoskich
Obiad pulpety z indyka w sosie pomidorowym z kaszą gryczaną
Kolacja kanapki z chudą wędliną i pomidorem
WTOREK
Śniadanie kanapki razowe z twarożkiem i rzodkiewką
II śniadanie omlet z jabłkiem i cynamonem
Obiad ryż z kurczakiem curry i czerwoną fasolą
Kolacja budyń z truskawkami i orzechami
ŚRODA
Śniadanie jajecznica z pomidorami
II śniadanie koktajl z buraka, marchewki i jabłka
Obiad gotowana pierś z kurczaka z brązowym ryżem i brokułami
Kolacja sałatka z kaszy bulgur, papryki i fasoli konserwowej
CZWARTEK
Śniadanie pieczona owsianka z truskawkami
II śniadanie koktajl jagodowy na bazie kefiru
Obiad zapiekanka z makaronem pełnoziarnistym, cukinią i pomidorami
Kolacja pieczywo razowe, serek ziarnisty i rzodkiewki
PIĄTEK
Śniadanie kanapki z pastą z makreli
II śniadanie sałatka z krewetkami, orzechami i olejem rzepakowym
Obiad ryż z łososiem, marchewką i groszkiem
Kolacja koktajl z jabłka, kefiru i cynamonu
SOBOTA
Śniadanie jogurt z owocami i pestkami dyni
II śniadanie kanapki z pesto bazyliowym
Obiad dorsz pieczony z brązowym ryżem i surówką warzywną
Kolacja pudding chia na mleku roślinnym z owocami
NIEDZIELA
Śniadanie jajecznica z cebulą i papryką
II śniadanie kanapki posmarowane hummusem
Obiad bataty z pieczonym łososiem i gotowaną fasolką szparagową
Kolacja serek wiejski z rzodkiewką, ogórkiem i pomidorem
Racjonalna dieta przy cukrzycy i ograniczenie węglowodanów prostych to klucz do ustabilizowania poziomu cukru we krwi oraz wsparcie dla prawidłowego funkcjonowania trzustki
Dobrze zaplanowana dieta odgrywa istotną rolę w leczeniu cukrzycy typu 2. Najczęściej jest ona rozumiana jako ograniczenie łatwo przyswajalnych cukrów, jednak ważne znaczenie ma również regularność spożywanych posiłków oraz dbanie o właściwe proporcje węglowodanów, tłuszczów i białek. Diabetycy powinni także pamiętać o utrzymaniu odpowiedniej masy ciała oraz systematycznej gimnastyce, która wpływa na obniżenie poziomu glukozy we krwi. Stosując się do przedstawionych wskazówek, można jeść smacznie i zdrowo, a co najważniejsze, zapobiegać problemom z gospodarką cukrową.
